Monday, June 17, 2019

DILANGKAI PATNA PUDI PATNA JOLO

Jot-jot do hata on tabege di ulaon siganup ari tarlumobi ma di ulaon Paradaton. Na mardomu tusi ditambai do muse : Martambuk bulung marbona sakkalan, marnata suhut marnampuna ugasan!

Ndang na pola maol antusan ta hata pandohan i, “ Dilangkai patna pudi patna jolo” Ia lapatanna songonondo : Unang parjolo adat ni IANAKHONNA diulahon so jolo diulahon adat ni AMONGNA. Boi do muse taringot na marhaha maranggi diangka na mangulahan adat ma rupani taringot tu tutur nang angka pambanenan.

Marragam do pangantusion taringot tu hata i, alai narumingkot astuan ni pandohan i sarupa do. Ditoru on ni gurithon ma jolo saotik taringot tu Patung/Simin ni RADJA OMPU TUAN SADORA SIMANULLANG di Matiti. Ia Radja Ompu Tuan Sadora ima Pomparan ni Ompu Raja Napasang -Datu Mahuring- Runggu Malela hinamborna di Huta Matiti.

Sundut Palimahon ma Radja Ompu Tuan Sadora Sian tarombo ni Simanullang. Radja Ompu Tuan Sadora opat ma na martinodohon ima : Ompu Tuan Sadora ma siahaan,Ompu Sumosor ma si paidua, Ompu Sunggu ma si paitolu, Ompu Raja Natakkang ma siampudan.

Taringot tu pajong-jong simin/patung sian na opat ompu i , Tuan Sadora ma parjolo, mangihut ma muse Ompu Raja Na Takkang, jala ditorushon nuaeng Ompu Sunggu. Molo Op sumosor dang adong dope partanda dibaen nasida siala na hurang do torop diangka pinomparna. Radja Ompu Tuan Sadora mangalap boru ni Raja i Boru Sigalingging.

Molo diluat Matiti nunga jong-jong be Partandana ni Ompu TUAN NAGANI na baru on dope dibaen adatna ima Siahaan ni Raja Napasang, alai molo Partanda ni Amongna “DATU MAHURING” dang adong dope.

Songonima tong di Ompu Tuan Sadora Partanda ni Amongna RUNGGU MALELA dang adong dope dipatupa. Jala mangihut do muse Tu Pomparan ni OMPU GENDE RAJA ima anak siampudan ni Raja Napasang nunga tongam di pajong-jong Patung ni Ompu i Op TUAN RINTAR hape Partanda ni Amongna dang dipatupa dope.

Patung ni Radja Ompu Tuan Sadora dibaen adatna di ari SENIN-SELASA, 19 -20 AGUSTUS 1957 di Matiti. Jojor jala tutur do sude Partording ni Acara dohot parjambaran/panjouon di ulaon i “ JAMBAR DO TAROMBO” Pomparan ni Toga Simanullang mandohoti ulaon i manjalo parjambaran sahat tu namardongan tubu diginjang ima SIRAJA OLOAN dang adong na pasoal di tarombo songon na masa nuaeng “Naeng dilangkai patna jolo patna pudi” di tarombo i SIANGGIAN gabe SIHAHAAN .

Gambar 1. Susunan acara adat pesta mangongkal holi di ari senin-selasa tgl 19-20 augustus 1957 di tugu Raja Ompu Tuan Sadora. Susunan acara dicetak di percetakan Philemon Tarutung (lihat catatan pojok kiri bawah).
Info percetakan Philemon Tarutung pernah ada  (http://help.kintamoney.com/wiki/Oeang_Repoeblik_Tapanoeli)


Nunga tung leleng Patung ni Radja Ompu Tuan Sadora i di pajong-jong andorang so tahun 1960 do pe, paojakkon batu parsuhi ima tahun 1939. Ndang na mura mangulahon pesta adat sisongonon tarlumobi na uju i ikkon na marsangap do Pomparanna taruli di 3H (Hasangapon,Hagabeon, Hamoraon) diluatna asa boi dipajong-jong patung i. Tarida do tutu songon na hea nitariashon ia Radja IHUTAN dohot KEPALA NEGERI (Kapalo) SIMANULLANG TOBA pomparan ni Radja Ompu Tuan Sadora do i.

Gambar 2.  Tugu Raja Ompu Tuan Sadora dan lokasi dalam peta.

Tugu/Partanda/Patung ni SIMANULLANG sahat tu sadarion dang adong dope di pajong-jong. Tuguni anakna nunga tongam be parjongjongna jala hot di hundulanna dipauli : Patung ni Ompu Raja Napasang , Patung ni Ompu Raja Panguhalan/ Pamuha Raja, Jala parpudi ma Tugu Ompu Tuan Dilimang.

Boha hita pomparanna masihol do rohanta mambaen tugu ni Ompunta Simanullang,.....
Andigan ma hita paborhat pande ?
Sungkun-sungkun dihita saonari ganup ma hita Pomparan ni Ompunta Toga Simanullang: “ Ise do na parjolo pajong-jong patung ni pomparan ni SIMANULLANG ditoru ni taon 1957” ? Na jumolo manggarar adat ni Ompuna ? Tangkas ma jo dialusi hita pomparan ni ompunta Simanullang!

Ndang tarulahan hita be sude na masa i “Nunga dilangkai patna pudi be patna jolo” alai sipasingot ma di hita nuaeng tu sude Pomparan ni Ompunta Toga Simanullang, asa gabe lumba-lumba ma i tu ari marsogot.
Asa martanda songon dolok marsipatudu songon dalan dihita Pomparanna. Asa marjunjungan ma hasangapon marurat ma hagabeon mamarparma nang hamoraon.
Tapasada ma rohatta ta garar ma adatni Ompunta sian ginjang ima adat na so margarar dope tu Raja ni Hula-hulatta.
Horas !

 # Dokumen on dipasahat Ompu nami : P. Simanullang (Op. Maruli) (Andorang di ngoluna)

Tabema sian ahu ; Maradu Simanullang Raja Napasang

Sedikit link untuk info percetakan philemon Tarutung
http://help.kintamoney.com/wiki/Oeang_Repoeblik_Tapanoeli
Siapa “Si Jendral”??_Pemuda pejuang yang kini sudah kakek dan sedang berkunjung ke Jakarta melihat anak-anak dan cucu-cucunya adalah Bistok Siregar, pemilik percetakan Philemon Bin Harun Siregar di Sibolga. Ia merupakan generasi ke-3 keluarga Siregar pemilik percetakan yang berdiri tahun 1921 di ibukota Tapanuli Tengah itu (percetakan serupa di Tarutung didirikan dua tahun lebih awal). Generasi pertama adalah Arun (bukan Harun) Siregar, Generasi kedua adalah Philemon Siregar dan keempat, yang kini mengelola peretakan bersejarah itu adalah putra Bistok, Horas Tongam Siregar.

1 comment: